Amoxicilline: wat je moet weten

Wat is amoxicilline?

Amoxicilline is een antibioticum uit de penicillinegroep. Het wordt vaak voorgeschreven bij bacteriële infecties, zoals een longontsteking, blaasontsteking of oorontsteking. Het doodt bacteriën door hun celwand te verzwakken, waardoor ze niet kunnen overleven.
Belangrijk om te weten: dit middel helpt niet tegen virussen zoals een gewone verkoudheid of griep.

Geschiedenis en achtergrond van Amoxicilline

Amoxicilline werd in 1961 ontwikkeld als een breder werkend antibioticum dan klassieke penicilline. Sinds de marktintroductie in 1972 behoort het tot de meest voorgeschreven antibiotica wereldwijd. Het behoort tot de aminopenicillines en staat bekend om de brede werking tegen veel voorkomende bacteriën en de relatief lage toxiciteit. Dankzij de orale opname is het breed inzetbaar bij zowel volwassenen als kinderen.

Hoe werkt Amoxicilline? (Farmacologie)

Amoxicilline werkt bactericide door de synthese van de bacteriële celwand te remmen. Zonder een stabiele celwand kunnen bacteriën niet overleven en sterven ze af. Het middel is effectief tegen veel Gram-positieve bacteriën zoals Streptococcus pneumoniae en enkele Gram-negatieve soorten zoals Haemophilus influenzae. De werking maakt het geschikt voor luchtweginfecties, urineweginfecties, huidinfecties en andere bacteriële aandoeningen.

Waarvoor wordt het gebruikt?

Artsen schrijven amoxicilline 500mg onder andere voor bij:

• Luchtweginfecties zoals longontsteking, bronchitis en bijholteontsteking

• Middenoorontstekingen

• Urineweginfecties (soms samen met clavulaanzuur)

• Infecties van huid of tandwortel

• Lymeziekte

• Maag- en darmproblemen veroorzaakt door Helicobacter pylori (in combinatie met andere middelen)

Specifieke patiëntgroepen

Kinderen

De dosering hangt af van het lichaamsgewicht: meestal 20–40 mg/kg per dag, verdeeld over 2–3 innames. Kinderen verdragen amoxicilline over het algemeen goed, mits strikt volgens voorschrift.

Ouderen

Bij oudere patiënten kan de nierfunctie afnemen. In dit geval kan de arts de dosis aanpassen om bijwerkingen te voorkomen.

Zwangerschap en borstvoeding

Amoxicilline wordt als veilig beschouwd tijdens zwangerschap en borstvoeding, maar overleg altijd met je arts voordat je het gebruikt.

Patiënten met nierproblemen

Bij verminderde nierfunctie is dosisaanpassing noodzakelijk om een veilige behandeling te garanderen.

Hoe gebruik je amoxicilline?

Dosering voor volwassenen

• Meestal 500 mg drie keer per dag, of

• 750–1000 mg twee keer per dag

• Bij ernstige infecties kan dit worden verhoogd naar 1000 mg drie keer per dag

Kinderen

De dosis hangt af van het gewicht en wordt verdeeld over 2–3 innames per dag.

Tips bij gebruik

• Neem de tabletten of capsules met een glas water in.

• Probeer steeds op vaste tijden in te nemen (bijvoorbeeld ’s ochtends, ’s middags en ’s avonds).

• Maak de hele kuur af, ook als je je snel beter voelt.

Mogelijke bijwerkingen

Zoals elk medicijn kan ook amoxicilline bijwerkingen geven. De meest voorkomende zijn:

• Maag- en darmklachten, zoals diarree of misselijkheid

• Huiduitslag of jeuk

Minder vaak kunnen er ernstiger reacties optreden, zoals een allergische reactie met benauwdheid of zwelling. Krijg je zulke klachten, zoek dan direct medische hulp.

Belangrijke waarschuwingen

• Heb je ooit een allergische reactie gehad op penicilline of cefalosporines? Vertel dit altijd aan je arts.

• Bij de ziekte van Pfeiffer (mononucleosis) geeft amoxicilline vaak huiduitslag; daarom wordt het meestal niet gebruikt.

• Heb je nierproblemen? Dan kan de dosering aangepast moeten worden.

• Tijdens zwangerschap en borstvoeding wordt amoxicilline over het algemeen als veilig beschouwd, maar bespreek dit altijd met je arts.

Interacties met andere medicijnen

Amoxicilline kan wisselwerken met:

• Bloedverdunners (zoals acenocoumarol of warfarine): het bloed kan dunner worden, extra controle is nodig.

• Methotrexaat: het risico op bijwerkingen kan toenemen.

• Allopurinol: meer kans op huiduitslag.

• Probenecide: kan de hoeveelheid amoxicilline in het bloed verhogen.

• De pil: wordt in principe niet beïnvloed, maar bij diarree of braken kan de werking wel minder betrouwbaar zijn.

Resistentiestatus

Onjuist gebruik van antibiotica kan leiden tot resistente bacteriën. Het is cruciaal om altijd de volledige kuur af te maken en het middel niet te delen met anderen. Door de kuur volledig te volgen, wordt de effectiviteit van amoxicilline behouden en het risico op resistentie verminderd.

Alternatieven en combinaties

• Amoxicilline/clavulaanzuur: Wordt gebruikt bij bacteriën die resistent zijn tegen amoxicilline alleen.

• Andere antibiotica: Bijvoorbeeld doxycycline of cefuroxim voor mensen met een penicilline-allergie.

• Niet-medicamenteuze maatregelen: Goede hygiëne, voldoende rust en gezonde voeding ondersteunen het herstel bij bacteriële infecties.

Tips voor optimaal herstel tijdens de kuur

• Voltooi altijd de kuur volledig, ook als je je beter voelt.

• Drink voldoende water en rust goed uit om het herstel te bevorderen.

• Meld ernstige bijwerkingen zoals huiduitslag, ademhalingsproblemen of aanhoudende diarree onmiddellijk aan je arts.

Veelgestelde vragen

Hoe snel werkt amoxicilline?

Vaak merk je binnen 1 tot 3 dagen verbetering. Wordt het niet beter of juist erger, neem dan contact op met je arts.

Mag ik alcohol drinken tijdens de kuur?

Een glaasje kan geen kwaad, maar omdat je lichaam herstelt van een infectie is het beter om alcohol te beperken.

Wat als ik een dosis vergeet?

Neem de vergeten dosis zodra je eraan denkt. Is het al bijna tijd voor de volgende? Sla hem dan over en ga door volgens schema.

Is amoxicilline veilig tijdens zwangerschap of borstvoeding?

Ja, dit middel wordt als veilig beschouwd, maar gebruik het altijd in overleg met je arts.

Wat is het verschil tussen amoxicilline en amoxicilline/clavulaanzuur?

De combinatie met clavulaanzuur wordt gebruikt tegen bacteriën die resistent zijn tegen amoxicilline alleen.

Verloopt amoxicilline?

Ja. Tabletten en capsules halen vaak een houdbaarheid van ongeveer twee jaar, mits goed bewaard. Vloeibare vorm (suspensie) is echter slechts 7–10 dagen houdbaar na bereiding – daarna weggooien.

Wat als ik allergisch ben voor penicilline?

Gebruik amoxicilline niet als je allergisch bent voor penicilline. Je arts kan een alternatief voorschrijven.

Wat te doen bij huiduitslag?

Huiduitslag kan voorkomen als bijwerking of wijzen op een allergie. Schakel bij twijfel je arts in, zeker als het gepaard gaat met koorts of andere klachten.

Werkt amoxicilline ook tegen kiespijnaanvallen bij tandinfecties?

Het kan helpen bij tandinfecties, maar je hebt daarnaast vaak tandheelkundige zorg nodig. Het middel is niet specifiek bedoeld voor pijnstilling.

Wat is het verschil met penicilline?

Amoxicilline is technisch een vorm van penicilline, maar wordt mondeling beter opgenomen en is daardoor breder inzetbaar.

Wanneer direct een arts bellen?

• Als je plots benauwd wordt of je gezicht en keel opzwellen

• Bij ernstige of bloederige diarree

• Bij huiduitslag met koorts of blaren

• Als je na drie dagen geen enkele verbetering merkt

Samenvatting

Amoxicilline is een veelgebruikt en effectief antibioticum bij bacteriële infecties. Het werkt niet tegen virussen, en het is belangrijk de kuur altijd volledig af te maken. Vertel je arts welke medicijnen je nog meer gebruikt en meld eerdere allergieën. Twijfel je of ervaar je klachten? Neem altijd contact op met je arts of apotheker.